مدتی بود در این فکر بودم که اگر یک ذهن کنجکاو و پرسشگر از من بپرسه :(( دین به چه درد
آدم می خوره؟!)) چه جوابی می تونم براش داشته باشم؟! یک سری مطالبی به ذهنم خطور می کرد که
از اعتقاد قلبی و آگاهی های قبلی ام ناشی می شد،ولی قانعم نمی کرد.گفتم: باید بینم دیگران چه طور به
این پرسش پاسخ گفتند!
سر انجام بعد از کلّی جستجو و مطالعه به اینجا رسیدم که فیلسوفان و متفکران غربی در این راستا
دوعنوان ثمره برای دین متذکر شده اند:1- بهداشت روحی و روانی انسان؛ 2- خاطر جمع کردن وی نسبت
به آنچه بعد از مرگ در انتظار اوست!
در این بین نظرات برخی از آنها بیش از دیگران توجهم رو به خودش جلب کرد،چون به نکات ارزنده ای
اشاره کرده بودند.به عنوان مثال:"میشل مالرب" می گفت:(( آدمی- پیرو هر دینی که باشد- از دین خود می خواهد
که نیازهای روانشناسی،یا روحانی ای را که در ژرفای طبع او لنگر انداخته اند- و به فرهنگ او وابستگی
ندارند- برآورده کند. به عبارت دیگر،دین ها می کوشند که به این نیازها پاسخ گویند.)).
در بین حرفهای "مالرب"،اذعان وی به تمدن ساز بودن ادیان و تاثیر عمیق آنها بر شکوفایی اندیشه و
هنر بشر خودنمایی خاصی داشت! گفته بود:به گواه تاریخ، بشر فقط آن زمانی به پیشرفت و ترقی نایل شده است
که جامعه اش سازمان دهی شده بوده و مردم نیز آن سازماندهی و سامان بخشی را قبول داشته اند.در اینچنین
بستری،دین بی گمان یکی از عوامل استواری جامعه بوده است از این رو که آموزنده ی اخلاق است. شاهد بر
تمدن ساز بودن ادیان هم اینکه برخی از تمدن ها بر پایه ی دین بنا شده اند. باروری شگفت انگیز آفرینش های
هنری هم تا اندازه ی بسیاری در سایه ی دین بوده است.اصلا دین خمیر مایه ی پرتوانی است برای دگرگون ساختن
نظرگاه آدمی نسبت به آنچه پیرامون اوست، به ویژه انسان های دیگر.
"هیوم "هم گفته بود:دین به انسان چیزی می دهد که از هیچ منبع دیگری قابل دریافت نیست؛ کمک می کند
تا آدمی قدرت و رضایت خاطر بیشتری کسب کند،مصائب زندگی را بدون ناله و شکایت تحمل کند. دین کیفیت
زندگی این جهانی را ارتقا می بخشد،امید زندگی بهتر در آینده را فراهم می آورد،مشخصات جامعه ای نمونه و
آرمانی را طرح می کند و سرانجام برای نجات و رستگاری انسان برنامه ای عملی عرضه می نماید.
در کنار دیدگاه ها و نظرات غربی به آرای برخی از اندیشمندان مسلمان هم نگاهی کردم و از بین اون ها
صحبت استاد "علی اکبر رشاد" بیشتر از بقیه به دلم نشست. وی در یکی از سخنرانی های خودش به مناسبتی
گفته بود:(( دین به زندگی معنا می بخشد،به بشر امید می دهد،اورا از قیدهای درون آزاد می کند،وقتی از قیود
درون رها شد به طریق اولی از قیود برونی نیز خواهد رست.)) و (( انسان رسته از نفسانیت اسیر تکنولوژی و
هر عامل و امر بیرونی دیگر نخواهد شد. بروکراسی اورا گرفتار نمی کند.)).
فواید دین از نظرعالمان مسلمان:
متفکران مسلمان با توجه به آیات قرآن و روایات، فواید متعددی برای دین تبیین کرده اند که برخی از آنها
عبارتند از:
1- ارائه ی عمیق ترین اندیشه ها و معارف در باب شناخت آفریدگار جهان و اوصاف و افعال او؛
2- ارائه ی معارفی ژرف درباره ی حقیقت انسان و استعدادها و نیازهای او و نیز تبیین آغاز و
فرجام هستی آدمی؛
3- عرضه ی آموزه های بلند درباره ی جهان هستی،به ویژه در حوزه ی امور ماورای طبیعی (روح،
فرشتگان و ...)؛
4- ارائه ی تعالیم حیات بخش اخلاقی در جهت تهذیب نفوس بشری و رهایی آنان از کمند نفسانیات؛
5- تشریح قوانین و احکام فردی و اجتماعی و تضمین سعادت دنیا و آخرت انسان از این طریق؛
6- ارائه ی الگوهای عینی کمال انسانی (یعنی پیامبر و امامان) در میان مردم،الگوهایی که می توانند
در تمام ابعاد سرمشق باشند؛
7- برقراری عدالت اجتماعی از راه مبارزه ی همه جانبه با مستکبران و زورمندان جامعه و ارائه ی
انگیزه های لازم و راهکارهای کلی مبارزه با هرگونه ظلم و بی عدالتی.
حاصل سخن: دین با اتصال آدمی به قدرت برتر هستی یعنی خداوند،آرامش روحی و روانی انسان
را تامین می کند،در برابر ناملایمات زندگی صبور و مقاوم می نماید،پرسش های اساسی و بنیادی وی را در
رابطه ی با آغاز و پایان هستی و سایر مسایلی که عقل بشر توانایی دست یابی بدان را ندارد،پاسخ می گوید؛
با تعلیم و تربیت او و اعطای انگیزه به وی استعدادهایش را شکوفا می کند و زمینه ی دست یابی او به آزادی
حقیقی را فراهم می آورد و می کوشد تا عدالت اجتماعی را برپا کند.
به بیان ساده تر،دین به عنوان برنامه ای که از سوی پرودگار آمده است،از طریق تعدیل غرایض و
ارائه ی الگوهای رفتاری و دستورات و قوانین ،انسان را به سوی خوشبختی همه جانبه در زندگی سوق می دهد.
